ก่อนที่คุณจะตัดสินใจทำธุรกิจ รู้หรือไม่ว่าธุรกิจมีกี่ประเภทและ ประเภทธุรกิจ ที่คุณจะทำอยู่ในประเภทไหน ทั้งนี้เพราะมีผลต่อการจดทะเบียนและการเสียภาษีนั่นเอง เพื่อทำความเข้าใจให้ดียิ่งขึ้น เรามาดูกันว่าธุรกิจมีกี่ประเภทและแต่ละประเภทธุรกิจมีลักษณะอย่างไร
หัวข้อเนื้อหา
1. ธุรกิจมีกี่ประเภท?
ปกติแล้วเรามักจะเคยได้ยินการเรียกประเภทธุรกิจโดยเรียกตามขนาด เช่น ธุรกิจขนาดเล็ก ธุรกิจขนาดกลาง และธุรกิจขนาดใหญ่ แต่ในทางกฎหมายได้แบ่งประเภทธุรกิจออกเป็น 5 ประเภทดังต่อไปนี้
1. กิจการเจ้าของคนเดียว
กิจการเจ้าของคนเดียว เป็นประเภทธุรกิจที่บุคคลคนเดียวเป็นทั้งเจ้าของ และบริหารเอง จึงทำให้กิจการเจ้าของคนเดียวนี้มีความคล่องตัวสูง ไม่ยุ่งยาก เจ้าของกิจการสามารถบริหารงานและตัดสินใจได้เองอย่างอิสระ เรามักจะพบรูปแบบกิจการเจ้าของคนเดียวได้ทั่วไปในชีวิตประจำวัน เช่น ร้านขายของชำ ร้านโชห่วย ร้านเสริมสวย ร้านหาบเร่แผงลอย เป็นต้น
2. ห้างหุ้นส่วน
กิจการที่มีบุคคลตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป ที่มีการลงทุนทางการเงินหรือแรงกายร่วมกัน ซึ่งเรียกว่าหุ้นส่วน วัตถุประสงค์ก็เพื่อมีการแบ่งกำไรจากการดำเนินกิจการร่วมกัน สามารถทำนิติกรรมตามกฎหมายได้ และสามารถทำสัญญาด้วยวาจาและลายลักษณ์อักษร สำหรับห้างหุ้นส่วนจะแบ่งออกได้อีก 2 ประเภท ได้แก่ ห้างหุ้นส่วนสามัญ และ ห้างหุ้นส่วนจำกัด
| ห้างหุ้นส่วนสามัญ | ห้างหุ้นส่วนจำกัด | |
|---|---|---|
| จำนวนผู้ถือหุ้น | มีผู้เป็นหุ้นส่วนเพียงประเภทเดียว คือ ประเภทไม่จำกัดความรับผิดชอบในหนี้สิน | มีผู้เป็นหุ้นส่วน 2 ประเภท คือ ประเภทที่ไม่จำกัดความรับผิดชอบ และประเภทที่จำกัดความรับผิดชอบ |
| สิทธิของผู้ถือหุ้น | ผู้เป็นหุ้นส่วนมีสิทธิเข้าจัดการกับห้างหุ้นส่วนได้ | ผู้เป็นหุ้นส่วนประเภทจำกัดความรับผิดชอบไม่มีสิทธิเข้าจัดการกับห้างหุ้นส่วน |
| แหล่งทุน | ทุนที่นำมาเป็นเงินสด สินทรัพย์ต่าง ๆ และแรงงานได้ | หุ้นส่วนประเภทจำกัดความรับผิดชอบลงทุนเป็นแรงงานไม่ได้ |
| การจดทะเบียน | จดทะเบียนหรือไม่จดทะเบียนก็ได้ | ต้องจดทะเบียน และมีสถานภาพเป็นนิติบุคคล |
| การชำระหนี้ | เจ้าหนี้มีสิทธิเรียกร้องให้ผู้เป็นหุ้นส่วนใช้หนี้จากสินทรัพย์ส่วนตัวได้ | เจ้าหนี้ไม่มีสิทธิเรียกร้องให้ใช้หนี้จากสินทรัพย์ส่วนตัวของผู้เป็นหุ้นส่วนประเภทจำกัดความรับผิดชอบ |
3. บริษัทจำกัด
เป็นการประกอบกิจการที่จดทะเบียนนิติบุคคล ตั้งแต่ 3 คนขึ้นไป ถือหุ้นเท่ากัน รับผิดชอบหนี้สินไม่เกินจำนวนที่ลงทุน และมีการจัดตั้งคณะกรรมการบริษัทขึ้นมาบริหารและตัดสินใจดำเนินงานต่าง ๆ นอกจากนี้ยังมี บริษัทมหาชนจำกัด มาจากการที่บริษัทจัด มีการนำหุ้นออกขายให้คนทั่วไปเพื่อร่วมเป็นหุ้นส่วนของบริษัท ตามสัดส่วนที่ซื้อและสามารถขายต่อได้ตามราคาหุ้นในตลาดหลักทรัพย์ โดยมีถือหุ้นไม่น้อยกว่า 15 คน
4. สหกรณ์
องค์กรบุคคลที่มีอาชีพ ความต้องการ ความสนใจที่คล้ายกันร่วมตัวกันจัดตั้งขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมอาชีพของสมาชิกและส่งเสริมความเป็นอยู่ให้ดีขึ้น สมาชิกแต่ละคนโดยมีการควบคุมตามหลักประชาธิปไตย เช่น สหกรณ์ออมทรัพย์ สหกรณ์การเกษตร เป็นต้น
5. รัฐวิสาหกิจ
รัฐวิสาหกิจเป็นองค์กรของรัฐ หรือหน่วยงานที่มีรัฐบาลเป็นเจ้าของ หรือบริษัท ห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลที่ราชการหรือรัฐวิสาหกิจถือหุ้นมากกว่าร้อยละ 50 ถือเป็นหน่วยงานที่ดำเนินกิจการเพื่อแสวงหาผลกำไร เช่นเดียวกับองค์กรธุรกิจเอกชน รัฐวิสาหกิจแบ่งออกเป็น 2 ประเภท
2. วัตถุประสงค์ในการจัดตั้งรัฐวิสาหกิจ
1.เพื่อความมั่นคงของประเทศ เพราะบางกิจการมีความจำเป็นที่ต้องใช้ในยามฉุกเฉิน เช่น การปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย
2.เพื่อประโยชน์ของสังคมในการให้บริการประชาชน
3.เพื่อหารายได้เข้ารัฐ เพราะธุรกิจบางประเภทมีผลกำไรเป็นจำนวนมาก เช่น สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล เป็นต้น
4.เพื่อควบคุมสินค้าบางชนิดที่จะก่อให้เกิดผลเสียต่อสังคม เช่น โรงงานสุรา โรงงานยาสูบ เป็นต้น
5.เพื่อประชาสัมพันธ์และเผยแพร่ชื่อเสียงของประเทศให้เป็นที่รู้จักของชาวต่างประเทศพร้อมกับเชิญชวนมาให้ท่องเที่ยวในประเทศไทย เช่น การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
5.1 รัฐวิสาหกิจที่เป็นนิติบุคคล
เป็นองค์กรและหน่วยงานที่จัดตั้งขึ้นมีฐานะเป็นนิติบุคคลตามกฎหมาย มีการดำเนินงานที่แยกออกจากผู้ถือหุ้นหรือเจ้าของกิจการโดยเฉพาะ เช่น การสื่อสารแห่งประเทศไทย การปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย การรถไฟแห่งประเทศไทย องค์การสวนสัตว์ธนาคารแห่งประเทศไทย บริษัทขนส่ง เป็นต้น
5.2 รัฐวิสาหกิจที่ไม่เป็นนิติบุคคล
เป็นกิจการบางอย่างของรัฐที่จัดตั้งขึ้นโดยใช้ทุนดำเนินการของรัฐทั้งหมด สังกัดหน่วยงานราชการที่เป็นผู้ก่อตั้งขึ้น แต่ไม่มีฐานะเป็นนิติบุคคล เช่น โรงงานยาสูบและสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ซึ่งสังกัดกระทรวงการคลัง เป็นต้น
ประเภทธุรกิจ มีหลากหลายประเภท ก่อนตัดสินใจทำธุรกิจประเภทไหน ควรศึกษาและทำความเข้าใจให้ดีเสียก่อน เพราะมีผลต่อการจดทะเบียนและการเสียภาษีนั่นเองค่ะ
ติดตามบทความอื่นๆ ของ KMCP Accounting ได้ที่:
บทความ: https://www.kmcpaccounting.com/บทความ/
Facebook: facebook.com/kmcp.acc
สนใจอยากทำบัญชีทักมาได้เลย: m.me/kmcp.acc
LINE: https://line.me/R/ti/p/@kmcp.acc
Tel: 082-254-6831, 063-150-5855
